Verbinden met vuur - het waarom van een kampvuur.
Het is tijd voor een kampvuur. Niet alleen omdat het koud en donker is buiten en het vuur verwarmt. Vuur staat namelijk ook voor verbinding, voor transformatie. We komen samen rondom een vuur om verhalen en wijsheid te delen. Om met elkaar te voelen wat nu het juiste is om te doen. In deze blog nemen we je mee in het waarom van samenkomen rond een vuur.
Van oudsher heeft een kampvuur een belangrijke rol in onze samenleving. En nog steeds komen in veel inheemse culturen de ouderlingen samen rondom het vuur om beslissingen te nemen. Zo zijn er inheemse ‘elders’ die bij vraagstukken samenkomen voor een ceremonie rondom een vuur, ook wel ‘The Children’s Fire’ genoemd: een raadpleging en belofte in één, aan het welzijn van de huidige kinderen en de ongeboren toekomstige generaties – zowel menselijk als niet-menselijk. In essentie is het een diepere belofte aan het leven zelf: een toewijding aan de verantwoordelijkheid die elke opeenvolgende generatie draagt om de vitaliteit en het regenererende vermogen van de aarde te beschermen.
Rondom dit vuur brengen ze alle vragen vanuit de stam in en delen ze tegelijkertijd hun wijsheid en inzichten. Hebben ze niet direct helder wat het juiste is om te doen? Dan vertrekken ze weer, om te reflecteren en mediteren. Vervolgens keren ze terug bij het vuur en bespreken ze de kwestie opnieuw.
Een kampvuur als vergadering
Antropoloog Jitske Kramer gebruikt in haar boek ‘Building Tribes’ kampvuren vaak als metafoor binnen moderne organisaties om dezelfde principes van verbinding, veiligheid en verhalen delen te benadrukken. Een ‘kampvuur’ biedt een veilige ruimte waar zowel kwetsbaarheid als inspiratie centraal staan. Volgens haar zijn zulke momenten van samenkomen essentieel voor het creëren van vertrouwen, het verdiepen van relaties en het versterken van een gedeelde cultuur binnen een groep of organisatie. Zij pleit dan ook dat een manager in deze tijd geen vergadering moet leiden, maar een ‘kampvuur moet aansteken’.
Vuur verbindt ons met elkaar en de natuur. Eigenlijk met alles.
Kampvuren tijdens Expeditie Leiderschap
Tijdens de Expedities van Expeditie Leiderschap komen we ook graag samen rondom een kampvuur. Begeleider Karin van Zutphen legt uit waarom: “Ten eerste omdat vuur een mooi symbool is van de aarde en de natuur. Het biedt licht en warmte in het donker. Alle zintuigen doen mee. Én het is buiten, waar we graag zoveel mogelijk tijd doorbrengen tijdens de Expedities. Kampvuren zijn een ritueel van onze voorouders en de generaties na ons. Het voelt alsof we daarmee verbinding maken. Vuur verbindt ons met elkaar en de natuur. Eigenlijk met alles. Daarbij is vuur een mooi iets om dingen in achter te laten. Je kunt dingen die je niet meer dienen er letterlijk in verbranden en zo ruimte creëren voor iets nieuws.
Het mooie van een kampvuur is dat het iedereen gelijkwaardig maakt. Aan het vuur ben je tegleijkertijd allemaal weer meester en leerling. Je zit in een cirkel en voelt je gezamenlijk verantwoordelijk om het vuur brandend te houden. Het vuur creëert ruimte voor pauzes, om stiltes te laten vallen. Het zorgt daarmee voor kalmte, focus en ontspanning. En nodigt uit om verhalen te delen.”
In de stilte die tijdens een kampvuur ontstaat, wordt zoveel gezegd.
Persoonlijke verhalen delen
“Omdat je elkaar niet direct in de ogen hoeft aan te kijken – je richt je immers op het vuur – ontstaat er al heel snel een open gesprek. Het vuur nodigt je uit om iets toe te voegen, zonder dat dat bevraagd of bekritiseerd hoeft te worden. Tijdens de Expedities merk ik dat er vaak al snel persoonlijke verhalen worden gedeeld. Mensen hebben geduld voor elkaars verhaal en worden regelmatig emotioneel. Rondom een kampvuur raak je al snel de diepere laag.”
Focus op het vuur
“Die diepte vind ik ook zo bijzonder aan een kampvuurgesprek ten opzichte van bijvoorbeeld een reguliere vergadering. In de stilte die tijdens kampvuren ontstaat, wordt zoveel gezegd. Dat heb je niet bij vergaderingen. Die zijn gericht op efficiëntie en doelgerichtheid. Bovendien is er bij een kampvuur geen afleiding van iemand die bijvoorbeeld meetypt op een laptop. Iedereen is gefocust op het vuur. En het feit het dat (vaak) donker is geeft ook een bepaalde sfeer met zich mee. Heel anders dan samen tussen vier muren onder een TL-balk zitten.
Ondanks de bijzondere sfeer die een vuur met zich meebrengt, zie ik vaak de connectie tussen mensen pas ontstaan ná het moment met het vuur. Als iemand naar je toekomt om te zeggen dat jouw verhaal hem/haar heeft geraakt. Het vuur biedt dus eigenlijk de opening en uitnodiging om tot elkaar te komen, maar de verbinding leggen moet je wel zelf doen.
Tot slot is het ook gewoon fijn om ‘fikkie te steken’ met elkaar. Gelukkig zijn er in elke groep mensen die graag houthakken en het vuur opbouwen. Het is echt een oer-behoefte.”
Meer over Expeditie Leiderschap
Ben je benieuwd naar wat we nog meer doen tijdens de Expedities van Expeditie Leiderschap? Lees dan verder over het programma.
Lees ook deze blogs
Basisschool De Buut: Zien, gezien worden en laten zien
Transformeren kun je leren
Prototypen in ‘de tussentijd’ – Arwen van Putten
