Prototypen in ‘de tussentijd’
Tijdens Expeditie Leiderschap volgen we de 7 fasen van Theory U van Otto Scharmer. De zesde fase – prototyping – is een belangrijke in het transformatieproces. Door letterlijk te creëren zoek je nieuwe antwoorden, waarbij je hart en handen leidend zijn. Deelnemer Arwen van Putten vormde haar toekomstbeeld aan de hand van een compositie van tekst en geluid. In deze blog vertelt ze over haar prototyping-proces.
Prototypen is de één na laatste fase van het jaarprogramma Expeditie Leiderschap. Het helpt je om alles wat je hebt opgedaan, geleerd en geïnternaliseerd hebt, te vertalen naar een vorm. Dit letterlijke creëren helpt je om ‘te denken met je handen’ en om de toekomst die je wilt zien in de wereld in jezelf te verankeren. Dat gold ook voor Arwen: “Voordat we aan de slag gingen met prototypen had ik wel een idee voor een andere vorm van vrijeschoolonderwijs, maar over hoe dat eruit kon zien, zou voelen en welke andere partijen daar dan een rol bij zouden spelen, had ik eigenlijk nog geen uitgekristalliseerd beeld. Het proces van prototypen maakte mijn toekomstbeeld concreter. Het liet me over de verschillende stappen nadenken, wat verrijkt werd met een gevoel.”
Een spiraal van geluid
Arwen wist meteen dat ze iets wilde maken met geluid. “Ik vroeg me af: ‘Wat wil ik dan laten horen, hoe ziet het toekomstbeeld eruit, en vooral, hoe klinkt dat?’. In mijn prototype heb ik de school als community uitgebeeld. Ik maakte een opstelling met een stevige basis, waar alles uit voortkomt, als een spiraal die steeds breder uitwaaiert. De spiraal weerspiegelde de beweging waarin we met elkaar voorleven, leren en ontwikkelen. Onderaan zag je een kampvuur waar we als expeditieleden onze verhalen delen met elkaar. Maar het beeld was slechts een illustratie voor het verhaal en vooral voorbij het geluid.
Ik koos ervoor om het beeld op te knippen in stappen en iedere stap een eigen geluid te geven. Dat leidde tot een compositie met de volgende opbouw:
- De start, de basis. Een stevig fundament vanuit de ontwikkelingsfasen en uitgangspunten van het vrijeschoolonderwijs.
Geluid: een rustige regelmatige bas-hamer. - Gekwetter van kinderen die intrinsiek gemotiveerd leren en ontwikkelen.
Geluid: hoog metaal getinkel. - Oud-leerlingen die komen helpen, die iets te brengen en te halen hebben.
Geluid: steviger metaal getinkel / metalen bel. - De buurt en ouders komen erbij. Dit is een ander geluid dat soms de andere kant op stuitert, maar ook de weg vindt naar het gezamenlijke ritme.
Geluid: twee tennisballen stuiterend op de grond. - Allerlei andere partijen komen erbij. Een kakofonie aan geluiden vult de ruimte. Na de eerste herrie wordt iedereen zich gewaar van de bas en gaan we verder in een gezamenlijk ritme.
Geluid: allerlei instrumenten, zoals slag-metaal, ‘rainmakers’ van karton en spijkers, hout geklop.”
Een extra laag in beeld
“Het vertellen van mijn verhaal aan de groep – en daarbij vooral de compositie laten uitvoeren door mijn expeditiegenoten – bracht een extra laag in beeld. Ik kon echt vóélen hoe het is om daar in dat toekomstbeeld te zijn. Dit proces en het prototypen maakt het beeld zoveel steviger dan alleen maar denken en dat op papier zetten. Ik kan het iedereen aanraden om af en toe zo’n ‘tussentijd’ te creëren!”
Waldorf 3.0
Vanuit dat prototype ontstond Waldorf 3.0: vernieuwd vrijeschoolonderwijs vanuit een regeneratieve community. Arwen: “Waldorf 3.0 is niet gewoon meer een school op een plek in een wijk. Het is een bruisende community waar oud-leerlingen in- en uitvliegen, waarvan ouders en buurtbewoners vanzelfsprekend onderdeel zijn en waar nog veel meer partijen een plek hebben.
Bij Waldorf 3.0 krijgen kinderen onderwijs vanuit een stevige vrijeschool basis, waarbij ze intrinsiek gemotiveerd en zonder jaarlagen werken. Er wordt gekeken naar hun ontwikkeling ten opzichte van zichzelf, ze worden niet getoetst voor vergelijking met gemiddelden.
Het onderwijs vindt plaats binnen – en ontstaat uit – de levendige community waar oud en nieuw samenkomen, waar we halen en brengen en samen ontwikkelen. Samen leven we hier het leven voor. Duurzaamheid en regeneratief denken zit in ons DNA. We zijn ons bewust dat we de aarde in bruikleen hebben van onze kleinkinderen en willen deze wereld mooier achterlaten dan we haar kregen.”
Meer over Expeditie Leiderschap
Wil je meer weten over Theory U of het programma van Expeditie Leiderschap? Ben je ook benieuwd naar de wijsheid die niet alleen in je hoofd zit, maar ook in je hart en handen? Lees dan meer over de programma-inhoud of neem vrijblijvend contact met ons op.
Lees ook deze blogs
Basisschool De Buut: Zien, gezien worden en laten zien
Transformeren kun je leren
Prototypen in ‘de tussentijd’ – Arwen van Putten
