Een campus van piepschuim - Emma Gribling

Een nieuwe campus bouwen van piepschuim tijdens een knutselopdracht van Expeditie Leiderschap (EL)? Emma Gribling (cohort 1) deed het. Het vormde de basis voor de Montessori Campus 0-18 in Almere. In deze blog vertelt Emma over deze bijzondere campus en wat deelnemen aan EL voor haar betekende.

Emma Gribling behoorde tot de allereerste groep EL’ers. In die tijd was ze teamleider op het toen nog Montessori Lyceum Flevoland. Ze was bezig met onderwijsvernieuwing en werd door collega’s getipt op Expeditie Leiderschap. Deelnemen bleek een goede stap te zijn, want het leidde tot de start van wat nu de Montessori Campus 0-18 is.

In Expeditie Leiderschap is er een expeditie waarin je gaat ‘prototypen’: denken met je handen. Niet met je hoofd uitdenken, maar juist onderzoeken welke wijsheid er in je lichaam, in je handen zit. “Tijdens Expeditie Leiderschap hield ik me bezig met de vraag wat voor onderwijs we willen geven. Mijn rector en ik liepen al een tijdje met het idee van een campus. En toen ben ik gaan knutselen. Ineens zag ik het! Ik maakte zonder er veel bij na te denken een maquette die precies liet zien wat mijn visie was. Ik legde mijn piepschuimen bouwwerk voor aan mijn rector, hij vond het top. Vanuit daar zijn we gaan schrijven en écht naar de tekentafel gegaan. Met als basisgedachte: ieder kind is gemotiveerd om te leren.”

Mini-maatschappij

Op de campus werken PO, VO en de kinderopvang samen. Alle kinderen van 0-18 zijn er welkom. Inmiddels is Emma zelf rector van het PO en VO. “We werken niet met leerjaren, maar met ontwikkelingsfasen. Iedere fase duurt 4 jaar. Er zijn open leerruimtes, zodat kinderen van alle leeftijden elkaar leren kennen. Docenten geven niet alleen les aan ‘hun’ klas. Mavo, havo en vwo zit door elkaar. Bovendien zit ieder kind in een coachgroep, waarin meerdere leeftijden bij elkaar in één groep zitten.

We kijken vooral naar metacognitieve vaardigheden en houden de totale ontwikkeling van de kinderen in de gaten. Het is een school waar leerlingen écht gezien worden. We creëren een mini-maatschappij waarin kinderen zich verantwoordelijk voelen. Zo werken we met corvee: iedereen moet een week lang de kantine vegen. Of in de keuken werken. Ook hebben we geen schoolbel, leerlingen moeten leren klokkijken en zelf op tijd komen. Maar we laten kinderen ook serieus meedenken over de school. Zo zitten ze bijvoorbeeld bij sollicitaties van nieuwe collega’s.”

“Onze basisgedachte: ieder kind is gemotiveerd om te leren.”

Het campusboekje

Een tijdje terug verscheen er een interessant artikel in de Correspondent. Het ging over de ‘toets’-methode op de Montessori Campus: het campusboekje. Emma: “Het campusboekje vloeide voort uit de visie en manier van lesgeven op de campus. Het is een fysiek boekje waarin staat wat de leerling moet kennen en kunnen. Maar in plaats van dat de leraar op zijn gekozen moment controleert of de leerling het goed heeft gedaan, moet de leerling het eerst zelf aankruisen als hij/zij denkt de stof onder de knie te hebben. Daarna volgt een toets (op het moment dat de leerling er klaar voor is) of stelt de leraar de leerling verdiepende vragen, waarop de leraar ook aftekent.

Dit maakt kinderen verantwoordelijk voor hun eigen leerproces én zorgt ervoor dat ze feedback krijgen op hun manier van leren. Haal je in het regulier onderwijs bijvoorbeeld een toets niet? Dan ga je gewoon door en heb je met het volgende onderwerp de kans om je cijfer omhoog te krikken. Wij zien daar het nut niet van in. Op den duur loop je dan vast. Met het campusboekje weet je zeker dat de leerling het begrijpt.”

Uit de Montessori-bubbel

Emma’s visie op onderwijs is mede-vormgegeven door Expeditie Leiderschap. “Ik had veel eyeopeners. Ik zat namelijk erg in mijn VO Montessori-bubbel. Maar in mijn cohort zaten veel mensen uit de kinderopvang en het PO. Dit verbrede mijn blik. De campus zou eigenlijk voor kinderen van 10-18 worden, maar door EL hebben we er 0-18 van gemaakt. Het is zoveel groter dan ik dacht. Er zijn zoveel verschillende visies op onderwijs en ontwikkeling. Zoveel verschillende werelden. Het helpt me enorm bij het voeren van een gezonde discussie over vernieuwend onderwijs en om te accepteren dat niet iedereen hetzelfde ziet.”

“Maak kinderen verantwoordelijk voor hun eigen leerproces, maar geef ze daarbij wel waardevolle feedback”

Leren en netwerken

Naast een bredere blik op het onderwijsveld, nam Emma een aantal inzichten met zich mee na EL. “Ik vond het fijn om te leren hoe je leiding geeft aan verandering. Wat doe je als schoolleider? Hoe krijg je je team mee? Hoe geef je ze autonomie en vertrouwen? Wat ik bovendien heel waardevol vind, is dat ik geleerd heb om een goede waaromvraag te stellen. Dat leidt tot veel discussie, heerlijk!

Ik vond deelnemen aan EL heel gaaf. Je bent even uit je eigen wereld en ontmoet gelijkgestemden. Je vergroot je netwerk. Alles voelt heel warm en prettig. Ik heb nog steeds (8 jaar later) contact met een aantal mensen uit mijn cohort. EL sloot aan op mijn vuur. En dat brandt nog steeds!”

NB: Zoals een echte pionier betaamt, gaat Emma na dit project aan de slag met een nieuwe Montessorischool in Utrecht.