Leiden vanuit vertrouwen

“De oorsprong van leiden vanuit vertrouwen ligt bij mij op een diep, wezenlijk niveau; ik kan niet anders!” Helma van der Hoorn is een ervaren bestuurder met als overtuiging en levenshouding dat ze onderwijsmedewerkers vooral vertrouwen, ruimte en autonomie moet geven om hun werk vanuit hun eigen motivatie in te vullen. “Ik zie het als mijn taak om alle medewerkers het vertrouwen te geven dat ze weten wanneer ze de goede dingen doen, hen daarbij inspiratie en vrijheid te bieden, waarmee ze zichzelf en daarmee het onderwijs volop kunnen ontwikkelen.”

“Door te veel te sturen en te controleren, neem je professionals niet serieus. Als mensen intrinsiek gemotiveerd zijn, voelen ze de vrijheid om vragen te stellen bij het bestaande en nieuwe dingen uit te proberen. Het is een hoopvolle manier van besturen, maar ook een kwetsbare. Het gaat voorbij aan het meetbare, het vraagt oordeelloosheid en liefdevol luisteren om de ander te begrijpen.”

“Het is geen keuzeoptie, geen trucje of reorganisatie-techniek. Het is wie ik ben en hoe ik mijn omgevingen meeneem in processen. Als je leidt vanuit vertrouwen en daar een voorbeeld in bent voor anderen, doe je dat consistent, vanuit een intern weten.”

Als we regeneratief onderwijs willen vormgeven, gaan we uit van vertrouwen op de ontwikkeling van kinderen (in plaats van controle) en geven we hen ruimte en autonomie. Als leiders zullen we moeten voorgaan. Helma: “Leiders hebben in veranderingen een unieke positie. Mensen kijken naar voorbeeldgedrag. Wordt er gedaan wat er gezegd wordt, krijg ik geen berisping als ik ruimte neem? Hierdoor is sturen vanuit vertrouwen geen rechte weg. Het is een continue zoektocht met elkaar en er is geen standaard cursus voor.” Helma’s motto is dan ook: “Alles heeft een reden binnen de leerschool van het leven.”

Helma is al sinds het begin van Operation Education betrokken en verrijkt Expeditie Leiderschap regelmatig met een bijdrage in de vorm van een kampvuurgesprek over besturen vanuit liefde en vertrouwen. Deze ontmoetingen met Helma tijdens de Expedities zijn gesprekken van verwondering, met een lach en een traan. Ze blijven de deelnemers vaak nog altijd bij.

Tijdens deze middag deelt Helma openhartig haar ervaringen met ons. Ze staat open voor alle vragen die er leven; van visie tot aanpak en voorbeelden.

Helma van der Hoorn is een bestuurder met een uniek levenspad. Ze is ooit op jonge leeftijd begonnen als eerste vrouwelijke ‘koudwalser’ bij de Hoogovens in IJmuiden. Ze vond het verschrikkelijk, maar leerde daar wat intrinsieke motivatie is. Ze leerde ook wat het betekent om ergens te werken waarvoor je van binnenuit helemaal niet gemotiveerd bent. Hierna verwezenlijkte ze een oude droom en kwam in het onderwijs terecht. Nadat ze als directeur werkte in het vso, gaf ze 9 jaar sturing aan SaKS, een organisatie met vijftien basisscholen. Ze ontwikkelde zich daar als bestuurder met een eigen visie en trok daarmee landelijke aandacht met een andere werk- en bestuurscultuur, door haar organisatie aan te sturen vanuit vertrouwen. Daarna maakte ze de overstap naar Vonk, een Noordhollandse onderwijsorganisatie met vmbo-, vavo- en mbo-opleidingen. Hier werkte ze op een grotere schaal om een organisatie te leiden vanuit vertrouwen, om zo de intrinsieke motivatie van iedere medewerker tot bloei te laten komen.