School voor het Leven: het verhaal erachter

School voor het Leven is ‘de school’ waarin we samen ontdekken hoe we van de natuur en áls natuur leren en ontwikkelen. Waar we elkaar echt ontmoeten, samen beleven en nieuwe paden verkennen. Waar we kennismaken met bijzondere plekken en inspirerende mensen. Ons verwonderen over wat we ontdekken en laten raken door wat misschien altijd al was – en zo ‘van binnen naar buiten’ ontwikkelen als mens. Vastbesloten en toegewijd om met elkaar de educatie van de toekomst te creëren. Als wayfinders gaan we op ontdekkingstocht en begeven we ons op nieuw terrein.

Even uitzoomen: helen van onze systemen

Lange tijd leefden en werkten we als mens in gevormde systemen en praktijken. We deden de dingen ‘gewoon’ omdat we het zo altijd hebben gedaan. Maar de afgelopen jaren worden we ons steeds meer bewust dat deze systemen niet langer aansluiten bij wat nu nodig is. Of bij hoe we voelen dat het zou moeten. Sterker nog, we zien en ervaren dat ze ons allemaal uitputten. Als mens lopen we vast en als samenleving verliezen we dat wat werkelijk van waarde is in het leven. Als gevolg daarvan zijn we de balans in onszelf en met alle andere natuurlijke processen verloren. We hebben te erkennen dat we mensen zijn met potentieel en natuurlijke behoeften. Onze manieren van doen en systemen om ons heen te herstellen, te helen. Weer een florerende en nuttige soort te zijn – in balans, verbonden met alle andere soorten.

Anders kijken, denken en doen in het onderwijs

Het onderwijssysteem zoals we dat lange tijd kenden, vertelde ons vooral het verhaal van moeten voldoen aan opgelegde normen, van maakbaarheid en meetbaarheid. Van hoger is beter en van kinderen met elkaar vergelijken en daarmee competitie creëren. Van ‘invoegen’ en ‘aanpassen’ en ‘standaardisatie’. Van ‘veel geld’ geeft aanzien en status en ‘we moeten leerlingen voor’ al voorbereiden voor een ‘hoge’ baan in de alsmaar groeiende economie.

Dit heeft ons gebracht waar we nu zijn. We komen nu collectief tot het inzicht dat we met deze smalle blik van kijken en waarderen, met alle bijkomende druk en spanning, de mens – de mensheid en zeker de leerling en de onderwijsprofessionals – en al het leven zwaar tekort doen. Het is niet natuurlijk. Het is niet logisch. Elk kind wordt geboren met unieke talenten en gaven. Ons mens-zijn is veel rijker en alomvattend dan dit. Diep van binnen hebben we allemaal veel betere antwoorden. We zijn natuur en natuur streeft naar balans, naar de juiste eigen timing, naar floreren te midden van en dankzij al het andere. We hebben daarom juist op de plek waar de toekomst begint – in het onderwijs – anders te kijken, te denken en te doen. Anders te zijn.

Loskomen van de huidige situatie

Tien jaar geleden klonk dit misschien nog wat vaag of spiritueel. Maar inmiddels is de beweging vanuit dit bewustzijn onmiskenbaar in heel de samenleving – en zeker in het onderwijs – op gang gekomen. We geven er misschien allemaal nog andere woorden aan, maar als mensen voelen we wat we hiermee bedoelen.

Maar nu? Afwachten tot deze verandering spontaan tot stand komt, gaat ‘m niet worden: wij zijn allemaal ‘een product’ van dit systeem, we zijn er in opgegroeid en volwassen geworden. We hebben er al heel ons leven in geleefd – en moeten overleven. Zo zijn we ‘gewired’. Als we een stap zetten, ervaren we vaak dat we aan alle kanten als met elastiekjes vastzitten aan het oude vertrouwde. De andere grote uitdaging is dat we (nog) niet weten hoe het nieuwe eruit ziet, we hebben nog niet voldoende woorden en beelden. Daarbij is de ‘realiteit’ waar we ons los van willen maken, vaak nog dagelijks en overal om ons heen. We hebben ons in deze tussentijd daar ook nog tot te verhouden.

Het ondertussen

We zitten in een bijzondere tijd: ‘het ondertussen’. Het nieuwe is er nog niet en het oude verliest zijn grond. We zien het effect van systemen die in verval zijn: ze worden ‘chaotisch’, zonder duidelijke richting. Systemen in verval hebben ook de natuurlijke neiging ook nog heel even extra grip op de oude situatie te willen uitoefenen, als weerstand op verandering, een laatste stuiptrekking.

We kunnen ons door deze fase heen bewegen door tegelijkertijd onze essentiële waarden, ons dieper weten én ons voorstellingsvermogen in te zetten. Daarmee krijgen we feeling met en zicht op de potentie waarmee we ons pad kunnen lopen. Ieder van ons, maar ook mét elkaar als collectief. Wat ons daarbij helpt zijn nieuwe ontmoetingen, inzichten, waardevolle perspectieven en vooral andere ervaringen. Want als je het eenmaal ervaren hebt, zit het in je en als je het gezien hebt, kun je het niet meer niet zien.

Het ‘helen’ van de mens

Wat hebben kinderen – en alle andere mensen – nodig om voluit te kunnen floreren? Vanuit hun hele menselijke potentieel? Een mens is een natuurlijk wezen. En dus begint ‘helen’ als we onze natuurlijke behoeftes weer prioriteit maken. Licht, gezonde lucht, echte voeding, rust, plezier en beweging, ons leven in lijn brengen met ons bioritme, de seizoenen, de verbinding en sociale bedding van het gezin, de familie en de grotere community ervaren. Zo helen we als mens. En vanuit daar kunnen we tot mooie antwoorden komen voor wat we doen en hoe we dingen doen.

Het ‘helen’ van het onderwijs

Hoe ‘helen’ we als onderwijs? Hoe organiseren we scholen als we deze natuurlijke behoeften en principes als uitgangspunt nemen? Hoe zetten we ‘het leven’ en het natuurlijke ontwikkelproces weer centraal in ons onderwijs? Wat hebben de kinderen van nu en van de toekomst dan nodig van ons ‘als iets volwassenere natuur’? Hoe zouden scholen zich organiseren en hoe zouden we er invulling aan geven als we beseffen dat het eigenlijk levende ecosystemen zijn? Waar leer je dan, als de echte wereld overal is? Hoe herstellen we alle verbindingen tussen scholen, gezinnen, generaties en gemeenschappen? Hoe zet je vanuit jezelf een verandering in als je nog niet precies weet waarheen? Hoe neem je anderen mee, wanneer je een ander pad wilt gaan belopen?

Samen doorleven

Veel vragen die ook weer tot nieuwe vragen zullen leiden. Het is voor ons allemaal een ontdekkingstocht. Niemand van ons heeft alle antwoorden en er zijn ook geen ‘waarheden’ – alleen een nieuwe werkelijkheid waar we naar verlangen, waarvan het zaadje soms diep van binnen al in ons zit. We zullen dit pad de komende tijd samen belopen. Door te onderzoeken, te ervaren, te doorleven. Om uiteindelijk te kunnen voorleven. Dat doen we in School voor het Leven.

We nemen alvast een belangrijke eerste stap: we volgen het ritme van de seizoenen

In de organisatie van het programma passen we al direct een belangrijk regeneratief principe toe: we volgen de seizoenen in de opzet en de inhoud van de bijeenkomsten. Niet alleen omdat dat logisch klinkt, maar ook omdat we er inmiddels van overtuigd zijn dat als we met de flow van de natuur meebewegen, ‘aligned’ zijn met de energie die er dan is, dat we dan meer waardevolle en diepere lessen leren, die we op dat moment te leren hebben. Het versterkt elkaar.

In de winter duiken we dus de diepte in, zoeken we verstilling op, zoomen we uit, kijken we naar het geheel, naar onze eigen systemen, tradities en voorouders. In de lente verkennen we het nieuwe, observeren we wat wil ontstaan. Om tegen de zomer met grotere groepen samen te komen, te vieren en te delen, uit te dragen. We zijn ook zoveel mogelijk buiten te vinden, bij alles dat we organiseren.

Lees ook deze blogs

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip