Vanuit het niets…

Zomervakantie. Ik was er aan toe. En flink ook. Nadat ik in zes jaar tijd drie kinderen plus drie nogal veranderlijke en ambitieuze organisaties op de wereld heb gezet, was ik moe. Ik heb het mezelf gegund een flink aantal weken volledig afstand te nemen van alles. Ons hele gezin had behoefte aan natuur, rust, ruimte, elkaar, eenvoud – oftewel even helemaal niets. Telefoon en internet vrijwel uit, mail nauwelijks bekeken – laat staan beantwoord. Fijn.

Als ik nu terug kijk, ben ik in de afgelopen weken precies het proces door gegaan dat we hebben ontwikkeld om het onderwijs in beweging te brengen. Het is geïnspireerd op Theory U, maar blijkt steeds meer samen te hangen met soms al eeuwenoude theorieën en modellen over verandering. Veel mensen laten weten dat we “nieuwe taal geven” aan iets dat ze al lang voelen of meemaken.

Het wordt tijd om dit nieuwe ‘kindje’, dat in het voorjaar is geboren en de afgelopen maanden bij œ Operation Education en in mijn keynotes de eerste stapjes in de grote buitenwereld heeft kunnen zetten, ook via onze digitale kanalen wereldkundig te maken. We zullen het model de komende tijd stap voor stap belichten en jullie hier in meenemen, om het met jullie input te verrijken, verfijnen, onderbouwen en verdiepen.
Laat ik allereerst het model introduceren en vervolgens uitleggen hoe en waarom het proces afgelopen zomer voor mij persoonlijk heeft gewerkt. In volgende blogposts zullen we toelichten welk effect het proces kan hebben op het onderwijs.

why-enige_NL

Loslaten

In de afgelopen jaren hebben we met œ Operation Education veel gebouwd, geëxperimenteerd, bedacht, getoetst, gedeeld, gepraat, fouten gemaakt, frustraties opgeroepen, moois gecreëerd, weggegooid en geleerd. Hoewel je ons niet bepaald een starre organisatie kunt noemen (en mensen kennen mij ook niet bepaald als traag of onwendbaar), zijn er ook in mijn ‘systeem’ waarheden geslopen, inclusief gewoontes waar ik – veelal onbewust – soms stevig aan vasthoud. Ik noem bijvoorbeeld het eeuwige gevoel dat ik niet hard genoeg heb gewerkt, dat ik er niet alles aan heb gedaan, dat ik niet voldoende discipline heb. Mijn eeuwige schuldgevoel over het niet kunnen of willen beantwoorden van alle mails en berichten die ik krijg. Mijn gewoonte om te willen vechten voor mijn of het gelijk, altijd groots en schaalbaar te willen denken, nooit de status quo voor lief te willen nemen en vaak de dingen al zó voor me te zien dat ik soms ook denk dat het allemaal al (bijna) realiteit is.

Allemaal geen slechte eigenschappen, maar als je met nauwelijks (financiële) middelen iets duurzaams wilt bouwen is het niet altijd even handig om al zo ver in de toekomst te leven. Hoe vaak ik wel niet heb gezegd “dat doen wij” of “dat gaan wij doen” over weer een bizar mega-project. Ik zou ook niets liever doen! En ‘waar een wil is, is een weg’ gaat ook vaak op, maar er is een grens aan wat – op dit moment in de tijd – realistisch is.
In de vakantie heb ik mezelf dan ook gegund om volledig afstand te nemen. Om in gedachten en met mijn volledige gevoel en mijn ‘zijn’ het experiment te doen: wat als ik alles wat we de afgelopen tijd hebben opgebouwd, zou laten gaan. Wat is er dan nog? Wat klopt? Wat als ik met een schone lei zou kunnen beginnen, met alles wat ik inmiddels weet en alles wat er wél is als uitgangspunt, maar zonder de bestaande structuren, merken, netwerken en omgevingen?

Heroverwegen

Het belangrijkste beeld dat ik heb, als ik terug denk aan onze vakantie, was onze eerste kampeerplek die we bereikten op de dag dat ik 40 werd. Geen beter verjaardagscadeau: een gigantische plek voor onze tent, naast een riviertje met een watervalletje, en verder vrij uitzicht op een groot speelveld. Ruimte. 24 uur per dag het geluid van de waterval, van het water dat een weg zoekt. Na alle ‘strijd’ van de afgelopen tijd (want zo voelde het soms wel) was het belangrijkste gevoel dat bij me bleef: waar wil het water heen? Waar stroomt het?

Ik lag graag in het gras naast dat riviertje – luisterend naar de vogels en onze spelende kinderen, de zon op mijn huid voelend, de schone lucht inademend, stevig in contact met de aarde. En steeds maar het heerlijke geluid van die waterval.

Vorige week was ik in Genève voor de jaarlijkse summit van de Young Global Leaders (YGLs) van het World Economic Forum – een groep jonge leiders, afkomstig uit de hele wereld en met alle denkbare achtergronden, die allemaal dag en nacht bezig zijn om de wereld een beetje beter te maken. Hoewel ik het gevoel heb al aardig mijn doel te hebben gevonden, was het heerlijk om weer een week lang met al die bijzondere mensen bezig te zijn met ‘wat er moet gebeuren’, ‘wat is mijn rol in dit grotere geheel’ en ‘hoe kunnen wij onze impact vergroten’.

Er zijn het afgelopen jaar wederom YGLs gestorven – hetzij vermoord om waar ze voor stonden, hetzij overleden doordat ze te hard werkten en onvoldoende goed voor zichzelf hebben gezorgd. Het zijn altijd weer die momenten dat je met je neus op de feiten wordt gedrukt: wat is ECHT belangrijk in het leven, in mijn leven?

Een fijne oefening was deze:
Wat als je nog maar 1 maand te leven hebt. Wat doe je met je resterende tijd en met wie breng je het door? Wat doe je als nog maar 1 jaar te leven hebt en wat als dat 10 jaar is?

Ik heb mezelf in de schaduw van een boom met uitzicht over het meer van Genève neergezet en ben weer flink gaan denken en voelen.

De levenslessen van Bronnie Ware (The top 5 regrets of the dying, ik noem ze ook in mijn laatste TEDx talk) kwamen weer langs. Van levensbelang voor mij: mijn gezin & mijn persoonlijke welzijn. Ze vormen de basis waarop ik kan bouwen, de randvoorwaarden om überhaupt impact te kunnen hebben.

Ik realiseerde me ook dat ik, zelfs al had ik nog maar 1 maand te leven, er nog alles aan zou willen doen om, met alles wat ik weet, zie en heb ervaren, de beweging te voeden: feed the movement. Tijdens de YGL summit heb ik in wel vier verschillende settings het woord mogen doen – van een klein groepje tot een plenaire sessie met alle YGLs; van een korte toespraak van drie minuten tot een vol uur.

Telkens weer was de reactie: WOW. “Je hebt ons echt aan het denken gezet”. “Hier had ik nooit bij stil gestaan”. “Ik heb je woorden in hoofdletters in mijn notities geschreven”. “Jij kunt het als geen ander taal en woorden geven”. “Dit heeft mijn visie op onderwijs definitief veranderd”. “Bizar dat ik mezelf deze vragen nog nooit had gesteld”. En ik kreeg de titel: “Rockstar of the education revolution”. Hahaha…

Alles bij elkaar heeft me gebracht tot onderstaand plaatje:

driehoek claire

Het is voor mij een driehoek: de basis wordt gevormd door mijn familie en mijn persoonlijke welzijn. Pas als dat op orde is, kan ik optimaal invulling geven aan mijn doel: het voeden van de beweging gericht op de transformatie van het onderwijs – met mijn visie, een gedegen raamwerk en mijn persoonlijke ervaring. Zaadjes planten en de dieper gelegen vragen stellen, die, in mijn ogen, van levensbelang zijn voor waardevolle verandering.

Het is een voorzichtig antwoord vanuit mijn doel, mijn heroverweging. Het sluimerde al tijden maar nu lijkt er echt ruimte en richting voor te zijn. Mijn verhalen, inzichten en ervaringen delen is waar mijn kracht zit en waar ik waardevol en impactvol kan zijn. Dit is de eerste voorzichtige stap. Er zullen hopelijk nog veel meer volgen :-)

En tot die tijd hoor ik graag wat dit stuk bij jullie heeft losgemaakt…