Nederland meenemen op reis

We hebben voor het komende jaar een ambitieus doel. We willen heel Nederland meenemen op reis. Een reis door het onderwijs van Nederland.

En dan niet een intellectuele reis maar een gevoelsmatige.

Waarom?

Omdat onderwijs in Nederland een waanzinnig bestel is geworden waar verantwoordelijkheid opgesloten zit in processen en waar mensen verworden zijn tot een instrument, volgens mijn observatie. Een huis waar alsmaar wordt geklust, dat wordt aangebouwd en dat wordt volgepropt met goede intenties en regels. Zonder ruimte voor wat zijn kan of wat we eigenlijk nodig hebben.

Het is tijd om fundamenteel te herijken. Met frisse blik te beschouwen en van daaruit te bepalen of het, zoals het nu is, eigenlijk wel voldoet aan het onderliggende doel. En wat is dat onderliggende doel? Wat is ons doel van onderwijs? Wat is die van jou?

Niet zonder slag of stoot

Onderwijs is een industrie waar jaarlijks een miljoen kinderen aan deelnemen en honderdduizenden onderwijsprofessionals. Jaarlijks pompt de samenleving daar 32 miljard in. Deze beweging is enorm krachtig. En er hangt veel van af. De toekomst van onze samenleving en onze kinderen. Daarnaast is het ook nog eens waanzinnig complex en raakt het een gevoelige snaar bij ons allemaal. Meer dan voetbal en de devote voetbalfan. En om het nog wat ingewikkelder te maken zijn we geconditioneerd door het huidige systeem. Het is deel van onze identiteit. Het is vertrouwd. We zijn er mee vervlochten.

Dit herijken is alsof je een mammoettanker wilt keren op een dubbeltje.

Onderwijs 2032

De overheid is in dit kader gestart met het project ‘Onderwijs 2032’, waarbinnen we als samenleving worden gevraagd input te geven voor wat er in 2032 nodig is. Geweldig, maar ook gevaarlijk. We gaan hier uit van de huidige status quo en gaan vooral in op wat er geleerd moet worden, in tegenstelling tot hoe we kunnen leren en wat daarbij de onderliggende waarden zijn. We gaan er als vanzelfsprekend van uit dat het goed is en dat onze huidige oplossingen daar ook het juiste antwoord op zijn. Daarnaast ligt 2032 heel ver weg. Kunnen we hier überhaupt iets zinnigs over zeggen? Dat antwoord is eigenlijk makkelijk te beantwoorden. Kijk maar eens terug hoe we niet zo lang geleden naar 2015 keken: back to the future.

Het is een proces, een reis

We hebben er allemaal tijd voor nodig. We moeten met elkaar in gesprek gaan, kijken, ervaren wat onze universele waarden zijn. En leren hoe we daar als samenleving flexibel op acteren.

Dit begint met inzien wat we nu hebben. In al zijn glorie. Om van daaruit collectief onze conventies los te laten die niet van waarde zijn. Zodat we weer open kunnen kijken naar leren. Op een veel dieper niveau dan opleiden voor werk en voor taken waarvan we nu al met grote zekerheid kunnen zeggen dat ze niet (meer) zullen bestaan. Dit gaat over de wijze waarop we leren een volwaardig en waardevol mens te zijn voor onszelf en de samenleving.

Wat gaan we doen?

We gaan de komende maanden een campagne ontwikkelen waar we het huidige gaan bevragen. We gaan uitleggen waar het uit voortkomt, wat er goed aan is en wat niet goed, aan de hand van wetenschappelijk onderzoek. Om zo gezamenlijk tot nieuwe inzichten te komen en in staat te zijn betere keuzes te maken voor ons eigen leren en dat voor onze kinderen.

Van hypothese naar werkelijkheid

We hebben een aantal hypotheses geformuleerd hoe we mensen mee op reis kunnen nemen zonder vooraf te bepalen waar we heen gaan. Dit gaan we de komende tijd testen. In oktober gaan we Nederland verrassen met een prachtige tour.